Lương kỹ sư IT 100 triệu, ngàn đô..rồi sao nữa?

Mấy năm gần đây “kỹ sư ngành IT” bị các lều báo gán cho cái mác là “lương ngàn đô“, “lương trăm triệu“, rồi các vĩ từ như “công nghệ 4.0”, “big data” càng làm cho nghề này nổi lên như cồn. Đâu đó chúng ta dễ thấy cảnh người người đi học lập trình, nhà nhà đi học lập trình với hi vọng đỏi đời, và có cuộc sống tốt đẹp hơn. Do là người trong ngành, mình cũng bị vạ lây và dính đòn từ nhiều phía. Như năm trước cô chị họ hỏi “Cưng (thật ra là mày) làm tháng 3k đồ hả cưng? vậy xài sao hết!! Cho chị 1k xài chơi đi…“. Do tức nước vỡ bờ, mình chỉ xin có vài ý kiến nên viết bài này, mọi người tham khảo, ai thấy hay thì cho mình một like để mình có động lực viết tiếp, mà thấy xàm xàm thì cứ gạch đá.

Kỹ sư ngành IT lương trăm triệu là có, chỉ là số ít 5% thôi nhé!

Theo mình biết thì lương kỹ sư IT trăm triệu là có nha các bác và người đang viết bài này không nằm trong số đó đâu (vô sản muôn năm!). Phần đông anh em khi đã có kinh nghiệm ở thị trường thì sẽ nhận được mức khoản 1/3 con số trên báo, chỉ có những thanh niên ưu tú 2% đi mới có thể nhận được thu nhập từ 9 con số trở lên.

Thông cảm với các bạn làm báo là phải có bài “hot” để cuối tháng còn nhận lương, tuy nhiên cũng phải thương thương cho mấy đứa “cu li” như tụ em chứ. Chúng em là số đông nè! Nếu mình mà có viết báo thì chắc sẽ có những bài như “Cần có chính sách cho kỹ sư IT giúp họ vượt qua khó khăn, Phấn đấu 2025 ai làm lập trình viên có thể thoát nghèo, cận nghèo.”

Quay lại chém gió ha,  Ưu tú là gì mấy bạn?  Theo mình thì người “ưu tú” là những người có thể offer cho công ty những cái mà người khác không thể offer được chứ không phải là những người có thể viết phần mềm bắn tên lửa trong công ty phần mềm kiêm bán sữa Ông Thọ. Mình xin ví dụ vài cái “ưu tú” mà mình từng chứng kiến và thấy có tốn tại trên quả đất này..À xin bổ sung thêm là, những thanh niên dưới đây thì mình gọi họ là ưu tú, chứ đôi khi người ta kêu bằng mấy cái tên vô cùng đáng yêu như “mấy thánh”, “thú”, “trâu”, “cọp”, “quái vật”, “siêu nhân”…Mình thì thích là gọi “thú” hơn :))

Thú có tính bầy đàn, kẻ bị đem ra xử bắn đầu tiên.

Đây là thần thú sống lâu năm trên quả đất này, thần thú này có đặc điểm nhận dạng có quan hệ rộng lớn, rải rác nhiều lĩnh vực khác nhau, toán lý hóa, văn sử địa đều có thể giải quyết được và có đám binh tôm tướng cá bu theo, kẻ dám nói được câu “dễ lắm anh ơi!” mà đôi khi éo biết nó là gì ..hay nói dễ hiểu hơn đây là con chó đầu đàn! Con này không phải là chủ, tuy nhiên khi có khó khăn hay vấn đề phát sinh, nó sẽ con bị đem ra xử đầu tiên! Còn anh em phía sau thấy nó bị bắn thì chạy, bụng cười “hí hí”. Lương trăm triệu cho mấy con này thì anh em coi như là tiền để dành cho nó trước 😀

Ví như một vài công ty nước ngoài muốn mở công ty phần mềm ở nước mình để phát triển triển kinh doanh thì họ sẽ cần một người bản xứ (ở đây là nước mình) đứng ra xây dựng team, tư vấn về pháp lý các kiểu và quan trọng là phải đảm bảo “bầy” vẫn làm việc khi họ đi về nước. Giả sử rằng nếu bạn đầu tư ra nước ngoài thì mình tin rằng ai cũng mong muốn là người đại diện mình ở nước đó là “lính ruột” của mình và có thể “xử lý” phần lớn những điều phát sinh ở nước đó mà không cần mình cưỡi xe đạp chạy qua.

Cái “nỗi lo” của một người quăng “1 cục tiền” đi xa hàng ngàn cây số..rồi bảo cục tiền đó “sinh nở” đi, “phát triển” đi thật sự không phải là một bài toán đơn giản. Khó lắm mấy bạn nhé…khó lắm! Bây giờ mà lỡ cho ông “lính ruột” này lương hơn mấy đưa kia một chút thôi thì liệu người ta có ăn chặn tiền công ty không, hay có động lực, có “khoái” đi làm hằng ngày không? Hay khi có chuyện phát sinh thì nó lại ôm nguyên cục tiền mua vé anh Musk lên sao Hỏa thì khổ…

Như dân gian nói về loại thần thú này có tính gần như toàn diện, làm phần mềm cũng biết, có quan hệ với bên luật sư, có nhà cửa ổn định, có nhiều anh em đồng sinh cộng tử khi mà công ty cần có thể mang ra mà chiến đấu, có thể nhậu nhẹt xuyên đêm nếu cần phải đi “câu dẫn” đối tác….và như mình nói quan trọng hơn đây là người thay chủ khi họ đi vắng!

Hoặc như tuyển người bây giờ cũng khó lắm mấy bác, tuyển người vô team là phải “hợp rơ” được với team. Tuyển qua đơn vị tuyển dụng thì có thể săn được mấy quái thú cấp cao nhưng mà lại khó hợp tác và khó thuần hóa. Nên kèo dễ là ông đứng đầu sẽ có “băng”, “bệ” đâu đó rồi kéo vào làm thành đám binh tôm tướng cá dưới trướng. Nói chuyện quan liêu quá đúng hok mấy bạn..Tổng thống Mỹ lên chức còn tuyển nội các mới thì mấy công ty nó cũng vậy thôi!.

Nói tới đây bạn hiểu rồi đó, 100 củ cho mấy ông này đáng lắm vì không có họ đôi khi công ty không thể chạy được và  công ty không thể trả ít hơn được.

Thú quý hiếm – có mác “phiên bản giới hạn”

Nhắc tới phiên bản giới hạn thì mấy chị em rành lắm, chỉ cần trên người có một món là phiên bản giới hạn là người đó tự động “auto đẹp trai, đẹp gái” liền. Và các như mọi người đều biết, phiên bản giới hạn luôn có giá cắt cổ.  Ngành IT cũng vậy, để siêu tập các con thú thuộc hàng quý hiếm này thì người chơi phải trả một cái giá cũng trên trời. Vì không thể tìm ra được con thứ 2 làm được điều tương tự.

Loài thú quý hiếm này có một vài loại mà mình biết, bạn nào rành hơn thì có thể hú mình bổ sung thêm. Trường hợp dễ gặp nhất có lẽ là thú có năng lực đặt biệt, chẳng hạn như là bạn nào làm cho ngành bảo hiểm 10 năm và hiểu tất tần tật về nghiệp vụ bảo hiểm thì có thể được  vào lớp “thú quý hiếm”, hàng hiếm khó tìm. Hoặc là bạn có một cái chứng chỉ gì đấy mà công ty bạn cần thì giá trị của bạn cũng khó người có được.

Hoặc như là bạn biết lập trình một cái ngôn ngữ gì đấy mà cả thể giới chỉ còn vài người biết. Các phần mềm hàng không vũ trụ lâu lâu có báo vụ này. Nếu bạn đang rơi vào trường hợp này thì các bạn tha hồ làm giá, đẩy giá nhé vì sếp bạn không còn mấy lựa chọn đâu.

Thú đạt “chuẩn vũ trụ”

So với thú quý hiếm và thần thú thì loại này là có vẻ là loại dễ tìm nhất. Đây là loại thú nhanh nhẹn thông minh, hiểu về thị trường nên tranh thủ lấy công việc trực tiếp từ bên nước bạn mà không thông qua “cò”. Hoặc đôi khi nếu thú này siêng năng chăm chỉ, làm 2 jobs cùng lúc thì cũng có thể có giá như trên. Đây có thể nới đây là loại thú phục vụ khách hàng cả thể giới, hễ ai có tiền và nhu cầu thì loại thú này để có thể làm họ hài lòng và sung sướng được cả. Một đặc điểm nhận dạng của loại này đó chính là “sống lệch múi giờ” với phần đông còn lại. Ai biểu không thông qua “cò” chi cho nó cực!

Để làm được cái “chuẩn vũ trụ” này, chúng nó có năng lục phô diễn năng lực có thể cạnh tranh trực tiếp với thú bản địa, khả năng chinh chiến xuyên biên giới, tinh thần “cày bừa” vô đối và quan trọng nhất là chém gió “tiếng bản địa” như đi cưa gái hén.

Rồi đó, mình giới thiệu cho mấy bạn mấy loại thú có giá trong giới. Mình rất xin lỗi mấy bạn nào bị mình gán nhãn “thú” như trên. Nói chứ gọi vậy chắc còn hơi nhẹ vì độ “trâu” của mấy thanh niên này. Anh em trong team mình có một vài người có các biểu hiện trên thì nên cảm thấy “vui” vì kèo cao là mấy thánh này sẽ “cân team” của bạn, bạn sẽ nhẹ đầu hơn nhiều và sống lâu hơn.

Tại sao lương kỹ sư IT lại cao hơn so với các ngành khác?

Câu trả lời cho giá một cái gì đó cao hay thấp nói chung và IT nói riêng luôn luôn xuất phát từ 2 chữ “Cung – Cầu” mà ra.  Khi cung ít và cầu cao thì giá của vật đó, công việc đó sẽ bị đẩy lên cao, và ngược lại. Chắc mọi người cũng biết là “Cầu” ở đây chính là do nhu cầu chuyển đổi số và giải trí diễn ra mạnh ở các nước phát triển như Mỹ, EU, Nhật, Úc. Các nước này người dân có nhu cầu ứng dụng công nghệ số nhiều và sớm hơn các nước khác. Tuy niên nhân sự của họ bên đó đắt đỏ, và không đủ đáp ứng nhu cầu của họ. Nếu bạn thi được chứng chỉ Google Cloud Professional Cloud Architect như mình thì theo lý thuyết bạ sẽ có thu nhập khoản 130k USD / năm tức là 250 triệu /tháng gấp đôi số mà báo đưa ra (Lý thuyết nhé!!!)

Do đó, có những công việc tay chân, đơn giản như thêm xóa sửa dữ liệu, tạo website, mobile app..các công ty nước phát triển sẽ mới đẩy sang chúng ta để họ giảm chi phí và phát triển công ty họ. Với sóng đầu tư từ các nước này mà Các bạn làm cho các công ty có yếu tố nước ngoài do nhận được “Đô la thần chưởng” nên lương các bạn ấy sẽ khá hơn các bạn làm ngành khác một chút. Nói cho dễ hiểu là người ta ăn chán rồi, nên đá qua chúng ta ăn phụ để họ ăn cái khác ngon hơn.

Lưu ý là người ta sẽ giữ lại linh hồn của giải pháp trong túi và sẽ ít có kèo chuyển sang nước chúng ta đâu. Dù sao thì phần mềm mình viết sẽ phục vụ cho nước bạn mà nên họ nắm cán cũng đúng thôi.  Và cũng như mình đã viết trong bài “Tại sao phần mềm chỉ có CRUD database lại có giá triệu đô?“, linh hồn của giải pháp phần mềm là giải pháp giúp việc kinh doanh phát triển, còn phần mềm mà anh em đang cắm đầu làm chỉ là vật thể hiện cái linh hồn đó mà thôi.

Mà các bạn lưu ý là chỉ mấy bạn có yếu tố làm làm công ty nước ngoài nhé, tức là đem chất xám phục vụ nước bạn và mang về ngoại tệ cho nước nhà là có trò này thôi nhé. Còn nếu làm trong nước thì cũng căng lắm lắm nha. Với việc giá làm website bán hàng ở nước mình vào khoản vài triệu đến khoản chục triệu thì sau khi trả lương cho nhân viên thì các sếp chỉ có “cạp đất mà sống” mấy bác. Mà đôi khi họ đang đi  mấy tỉnh ngoài cạp đất thật. Anh em biết kèo thì nên bám đuôi nha!

Lương 100 triệu ..rồi sao? Mình muốn 200 triệu cơ!

Dù là bây giờ con số nào ở trên mình cũng chưa đạt tới được, mình sẽ cố đi cày như “thú” để có được thu nhập khá hơn. Chỉ là tại sao phải là 100 triệu nhỉ? Tại sao không phải là gấp đôi con số đó! Theo mình thì việc này hoàn toàn có thể, nếu anh em chúng ta cố gắng và có tinh thần đoàn kết thì sẽ làm được!

Lúc trước khi mà các nước phát triển rót vốn vào Trung Quốc và xem Trung Quốc là “công xưởng” thể giới. Câu chuyện sẽ là các nước phương Tây làm tài chính, kinh tế, thiết kế còn phần sản suất sẽ đưa sang châu Á làm, mà ở đây là Trung Quốc. Rồi sau một thời gian, với sự cố gắng thì Trung Quốc dần dần lớn mạnh và ảnh hưởng ngược lại thể giới. Cái này giống với việc ông BA ở nước ngoài, ông Code ở nước mình. Làm hoài ông Code thuộc hết việc BA, còn BA thì không biết code. Nên ông Code sẽ dần “éo” cần ông BA nữa.

Các bạn có biết không? Dù là mang tiếng “Làm phần mềm là một ngành công nghệ cao” nhưng thật ra theo mình thì “Làm phần mềm là một ngành thủ công mỹ nghệ“. Vâng! là thủ công mỹ nghệ đó các bạn. Mấy chục năm nay việc phát triển phần mềm đều phải thực hiện thông qua 10 ngón tay của các bạn! Không có cái  máy nào có thể tự làm phần mềm cả!.

IT theo mình là một nghề dễ đào tạo và phát triển ở nước mình. Khác với những ngành cơ khí, hay công nghiệp nặng khác thì chi phí đâu tư cho ngành IT khá dễ chịu. Chỉ cần mua 1 con Macbook và 1 cái văn phòng ngon ngon và vài cô HR xinh xinh là bạn có thể bắt đầu tham gia vào ngành công nghiệp này rồi.

Còn ngành khác thì sao? Có ai từng nghe sinh viên khởi nghiệp xây thủy điện chưa mấy bạn? Hiểu ý mình chưa..

Các bạn có thể thấy ngành IT được mở khá nhiều tại các trường đại học nước ta, trường nghề với đủ mọi cấp độ khác nhau cả. Nên việc tiếp cận với cái gọi là “kỹ sư công nghệ” đã dễ hơn rồi!

Ý mình nói ở đây là gì! Đầu tư cho IT quá dễ, quan trọng là con người!

Những cổ máy làm phần mềm trực tiếp chính là con người! Và con người thì mất khoản 10 năm để đào tạo mà thôi (Ngày xưa các cụ học 10 năm lấy vợ, thi làm quan).

Khi chúng ta cố gắng, làm nhiều. Chúng ta sẽ “thăng cấp” từ từ, sẽ từ từ nắm được và làm được những thành phần quan trọng. Để rồi một ngày nào đó, con cháu Âu Cơ sẽ đi làm SEO bán phần mềm phóng tên lửa rẻ nhất thế giới!! Trong khi các nước phát triển còn đang chơi trò bong bóng kinh tế (đương nhiên họ phải làm lơ để mình code phần mềm phóng tên lửa nhé, chứ họ cắt lương thì anh em lại ra cầu nhặc dép nhé).

Nói nhảm nhảm nhiều rồi..dù biết bây giờ chúng ta bị cạnh tranh bới nhiều nước khác, tuy nhiên việc có thể có lợi thế cạnh tranh ngang với các nước khác trong mảng phần mềm thì hoàn toàn có thể. Thu nhập 100k USD/1 năm (tại nước cờ hoa) đối với lứa tinh hoa công nghệ nước nhà là có thể. Còn thể loại ghẻ ghẻ như mình lúc đó hưởng lợi chút được 1/4 là ngon lắm rồi.  

Ngành nào cũng sẽ có giới tinh hoa, bạn nên cố gắng hơn là nhảy ngành!

Cái này là quan điểm của mình, như ví dụ mấy loại thần thú bên trên thì muốn có thu nhập hơn mức trung bình thì bạn cần cung cấp những giá trị không phải ở mức trung bình. Cơ bản là vậy…mình cũng đang cố gắng theo hướng này!

Các bạn ngành khác cũng không vì mấy tờ báo mà nhảy ngành. Cơ hội vẫn có cho mọi người (với xác suất khác nhau). Ví như theo như mình biết thì tại hội sở của các ngân hàng có một cái phòng gọi là “Khối nguồn”. Một vài công việc của mấy bạn này đó chính là “buôn tiền“. Con nhà này có câu “Không buôn gì, chỉ buôn tiền”. Nghe nói  mấy bạn làm trong đó đi làm chỉ vì niềm vui thôi! Thật hư sao thì anh em tự tìm hiểu nhé! Nói ra lại bị ăn đá.

Mình nhớ cuốn sách “Hành Trình Phương Đông” mình từng đọc thì quá trình nam chính của chúng ta tìm ra được chân lý cũng là một quá trình đó các bạn. Nên không có gì cần phải “nóng” cả. Nhưng cũng cần phải biết lo một chút nếu các bạn là 9X.

Xin kết bài của mình bằng một câu mình tâm đắc trong cuốn “Nhà giả kim” – cuốn sách hay nhất mình từng đọc.

Khi bạn thật sự mong muốn một điều gì đó, cả vũ trụ sẽ hợp sức giúp bạn đạt được nó.